Nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi của tỉnh trong năm 2024, từ nguồn vốn ngân sách Trung ương, vốn đối ứng từ ngân sách địa phương theo quy định, vốn lồng ghép các chương trình, dự án khác…, tỉnh Ninh Thuận tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm nhằm làm thay đổi cơ bản, toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của tỉnh.

Các nhà thầu khẩn trương thi công khu tái định cư để di dời 100 hộ dân ở thôn Xóm Bằng về ở gần trung tâm xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc. Ảnh: Công Thử - TTXVN

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Nguyễn Long Biên, trên cơ sở nguồn vốn được giao, các địa phương tiến hành rà soát cụ thể những phần việc cần làm trước mắt, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với điều kiện thực tế để khơi thông nguồn lực đầu tư, phát huy hiệu quả nguồn vốn, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Giải pháp trước mắt tỉnh Ninh Thuận đặt ra là tập trung giải quyết đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt theo thứ tự ưu tiên, đảm bảo đúng đối tượng; phấn đấu tất cả người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đều có nhà ở, đất ở, đất sản xuất, sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Các nhà thầu khẩn trương thi công đường bê tông trong khu tái định cư ở xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc. Ảnh: Công Thử - TTXVN

UBND tỉnh Ninh Thuận sẽ rà soát nội dung bố trí ổn định dân cư bảo đảm phù hợp với các quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch, đất đai, xây dựng và các quy hoạch có liên quan, qua đó sớm đưa dân đến sinh sống, ổn định lâu dài theo thứ tự ưu tiên. Cụ thể, nơi có nguy cơ cao về thiên tai được bố trí thực hiện trước, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản do thiên tai gây ra.

Ngoài ra, UBND tỉnh giao các địa phương thực hiện và sớm hoàn thành 4 dự án bố trí dân cư, di dời khoảng 167 hộ về nơi ở mới. Trong đó, huyện Thuận Bắc di dời khoảng 100 hộ ở thôn Xóm Bằng, xã Bắc Sơn; huyện Ninh Sơn di dời khoảng 17 hộ ở thôn Mỹ Hiệp, xã Mỹ Sơn; huyện Thuận Nam di dời khoảng 20 hộ xã Phước Hà và huyện Ninh Hải di dời khoảng 30 hộ thôn Đá Hang, xã Vĩnh Hải.

Các nhà thầu khẩn trương thi công mương thoát nước khu tái định cư xã Bắc Sơn, huyện Thuận Bắc. Ảnh: Công Thử - TTXVN

Các địa phương triển khai phương án thực hiện điều chỉnh đất ở, đất sản xuất giao cho các hộ đến xây mới hoặc nâng cấp lớp học, trạm y tế, thủy lợi nội đồng, đường dân sinh, công trình điện sinh hoạt, công trình cấp nước cộng đồng và một số công trình hạ tầng thiết yếu khác để phục vụ đồng bào.

Ông Nguyễn Long Biên chia sẻ, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền, UBND tỉnh đẩy mạnh thu hút đầu tư vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ xây dựng các mô hình khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh ở từng vùng miền; hỗ trợ xây dựng, vận hành các dự án “Trung tâm hỗ trợ khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số”. Đồng thời, hỗ trợ đồng bào phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững gắn với chuỗi giá trị và hướng đến xuất khẩu, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho hộ dân, giảm nghèo bền vững.

Khu tái định cư xã Bắc Sơn (huyện Thuận Bắc) sẽ đón 100 hộ dân ở thôn Xóm Bằng về định cư trong thời gian tới. Ảnh: Công Thử - TTXVN

Tỉnh cũng đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất, đời sống cho đồng bào; phát triển giáo dục và đào tạo để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo công ăn việc làm ổn định cho lao động địa phương; đặc biệt quan tâm chăm lo sức khỏe đồng bào, chú trọng công tác bình đẳng giới và những vấn đề cấp thiết đặt ra. Đồng thời, tỉnh bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch để tạo thêm thu nhập, nâng cao đời sống đồng bào.

Ông Bạch Văn Dương, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Ninh Thuận cho biết, từ nguồn vốn phân bổ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024, 10 dự án thành phần của Chương trình đang được các địa phương trong tỉnh rà soát và khẩn trương triển khai thực hiện. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện từng dự án, các địa phương đang gặp một số khó khăn, vướng mắc do cơ chế, chính sách, thông tư hướng dẫn chưa cụ thể, rõ ràng. Một số nội dung mức hỗ trợ còn thấp, khó áp dụng trong điều kiện địa bàn vùng dân tộc miền núi. Một số nội dung chưa triển khai được do vướng mắc với quy định pháp luật hiện hành như: thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng thuộc Dự án 3 (phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị); hỗ trợ đầu tư có thu hồi vốn theo hộ hoặc cộng đồng thuộc tiểu Dự án 1, Dự án 9 (đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn)…

Ngoài ra, các xã đặc biệt khó khăn khi được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới theo quy định sẽ trở thành xã khu vực I và thôi hưởng chính sách hỗ trợ an sinh xã hội theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ. Trên thực tế, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn thiếu cơ sở vật chất, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn.

Những nguyên nhân, bất cập chưa được khơi thông, giải quyết đã gây không ít khó khăn cho việc triển khai thực hiện các dự án thành phần. Hệ lụy là một số dự án triển khai chậm hoặc đang ở giai đoạn rà soát, xây dựng kế hoạch triển khai. Một số dự án chưa triển khai được như: Dự án 7 về chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em; Dự án 9 về đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn…, làm ảnh hưởng đến việc giải ngân nguồn kinh phí được phân bổ theo quy định.