Hiện trạng đất của gia đình của ông Thái sau khi bị cưỡng chế. (Ảnh: Dũng – Trung)

Nguyên đơn trong vụ kiện hành chính này là ông Huỳnh Văn Thái (SN 1959) và hai con Huỳnh Thị Toàn Vân (SN 1988), Huỳnh Tổng Quốc Phong (SN 1990, cùng ngụ xã An Hải, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận). Nguyên đơn cho rằng cán bộ tự ý ghi thêm nội dung vào biên bản kiểm kê bồi thường, dẫn đến những quyết định bồi thường chưa đúng so với diện tích đất thực tế; nên đã kiện UBND huyện Ninh Phước.

Cán bộ tự ý ghi thêm vào biên bản?

Theo Bản án 39/2023/HC-ST của TAND huyện Ninh Phước, để triển khai dự án đầu tư xây dựng công trình đường đôi đi vào TP Phan Rang - Tháp Chàm (đoạn phía Nam), UBND Ninh Phước đã có quyết định thu hồi 3 thửa đất của 3 cha con ông Thái gồm các thửa số 361, 362, 49, tờ bản đồ địa chính 3b, xã An Hải.

Ngày 12/7/2022, Trung tâm Quỹ đất Ninh Thuận phối hợp Trung tâm Kỹ thuật TN&MT, UBND xã An Hải, chủ đầu tư và các gia đình bị thu hồi, tiến hành kiểm tra, xác định diện tích đất thu hồi. Tại biên bản này ghi rõ, qua kiểm tra hiện trạng tại thửa đất số 361, 362, 49, xác định hiện trạng 3 thửa đất trên hộ gia đình sử dụng đúng theo hiện trạng sử dụng, diện tích thu hồi đúng theo hiện trạng sử dụng đất. Biên bản này ghi nhận ý kiến của gia đình ông Thái diện tích các thửa đất 361, 362 và 49 lần lượt là 115,13m2, 133,35m2 và 265,2m2 (tổng diện tích 513,68m2).

Thế nhưng hơn một tháng sau, ngày 16/8/2022, khi đại diện Trung tâm Quỹ đất Ninh Thuận đem văn bản đến để niêm yết quyết định bồi thường thì 3 gia đình phát hiện biên bản lập ngày 12/7/2022 mà các bên đã ký, đã bị ai đó tự ý ghi thêm vào phần diện tích của các thửa đất 361, 362 và 49 lần lượt là 97m2, 105,7m2 và 39,8m2. Nghĩa là diện tích trong quyết định đã bị “ngót” đi quá nửa.

Cho rằng việc cán bộ ghi thêm nội dung vào biên bản sau khi các bên đã ký là chưa đúng quy định và ảnh hưởng đến quyền lợi của mình, khiến gia đình không được bồi thường hàng trăm m2 đất, nên ngày 26/8/2022, 3 cha con ông Thái gửi đơn khiếu nại đề nghị cơ quan chức năng làm rõ nội dung sửa đổi nêu trên.

Ngày 9/9/2022, Trung tâm Quỹ đất Ninh Thuận mời gia đình ông Thái lên ghi nhận nội dung kiến nghị. Tiếp đó, ngày 29/9/2022, UBND huyện có văn bản trả lời gia đình ông Thái; cho biết đã đề nghị Trung tâm Quỹ đất Ninh Thuận chủ trì, tổ chức mời các thành phần tham dự có tên tại biên bản kiểm tra ngày 12/7/2022 và gia đình ông Thái xác minh lại nội dung sửa đổi hay không.

Biên bản được lập ngày 12/7/2022; và sau đó bị ghi thêm. (Ảnh: Dũng - Trung)

Các bên lập luận ra sao?

Thế nhưng, 3 cha con ông Thái cho rằng sau đó chưa có bất cứ một cuộc họp hay một văn bản chính thức nào của cơ quan chức năng trả lời về vấn đề trên. Ông Thái và hai con đã làm đơn khởi kiện hành chính ra TAND tỉnh Ninh Thuận. Một trong những nội dung mà gia đình ông Thái yêu cầu là đề nghị TAND làm rõ việc cán bộ tự ý ghi thêm nội dung vào biên bản lập ngày 12/7/2022 sau khi các thành phần tham dự đã ký.

Tại phiên sơ thẩm, các nguyên đơn cho biết hiện nay các diện tích đất trên đã bị cưỡng chế thu hồi. Các nguyên đơn cho rằng biên bản bị sửa chữa là tiền đề để UBND huyện Ninh Phước ra các quyết định thu hồi đất với diện tích ít hơn so với thực tế 3 cha con ông Thái đang sử dụng. Các nguyên đơn đề nghị tòa hủy các quyết định thu hồi đất của UBND huyện, tính toán lại diện tích thực tế sử dụng; người thì đòi bồi thường bằng đất ở nông thôn, người thì đòi bồi thường bằng tiền.

Tại phiên sơ thẩm, đại diện UBND huyện Ninh Phước không hề nhắc đến biên bản lập ngày 12/7/2022 và bị sửa chữa. Trong khi đó, đại diện Trung tâm Phát triển quỹ đất Ninh Thuận cho rằng diện tích đất trong quyết định thu hồi ít hơn so với diện tích theo hiện trạng, vì những diện tích này đã từng bị thu hồi vào năm 1995 - 1997 và 2009.

Đại diện Trung tâm cho rằng, sau khi bị thu hồi đất vào các năm trên, gia đình ông Thái “tiếp tục sử dụng phần đất đã bị thu hồi”. Trung tâm này cũng cho rằng “UBND huyện và UBND xã cũng không có động thái xử lý việc tái sử dụng đất sau khi đã bị thu hồi của hộ ông Thái nên mới để xảy ra tình trạng này”. Trung tâm cho rằng đã “thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đúng theo trình tự, thủ tục và đúng theo quy định pháp luật”.

Tại bản án sơ thẩm không nêu rõ phía Trung tâm có đưa ra chứng cứ nào để chứng minh lập luận của mình hay không. Tương tự UBND huyện Ninh Phước, thì Trung tâm không hề nhắc đến biên bản lập ngày 12/7/2022 và bị sửa chữa.

Phán quyết của TAND tỉnh Ninh Thuận cũng không nhắc đến biên bản lập ngày 12/7/2022 và biên bản bị sửa chữa ngày 16/8/2022. Cấp sơ thẩm tuyên bác toàn bộ các yêu cầu của nguyên đơn. Các nguyên đơn sau đó đã nộp đơn kháng cáo lên cấp trên và đã được TAND cấp cao tại TP HCM thụ lý giải quyết.