Ảnh minh họa. (Nguồn: Báo điện tử Chính phủ)

Thực trạng

Trong những năm gần đây, tình trạng lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam đã và đang gia tăng mạnh mẽ. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, các chiêu trò lừa đảo cũng trở nên tinh vi và phức tạp hơn, đặc biệt nhắm vào những người trung niên và cao tuổi – nhóm đối tượng có nhu cầu sử dụng internet và tiếp xúc mạng xã hội ngày càng nhiều. Tội phạm mạng thường lợi dụng hạn chế về khả năng tiếp cận thông tin và cảnh giác của người lớn tuổi, dễ dàng chiếm đoạt tài sản của họ.

Các hình thức lừa đảo phổ biến

1. Lừa đảo qua hình thức mua sắm:

Combo du lịch giá rẻ: Tội phạm lừa người cao tuổi mua các gói du lịch với giá rất hấp dẫn, sau đó biến mất cùng số tiền họ đã chi trả.

Mời khám sức khỏe, phát thuốc miễn phí: Giả danh nhân viên chăm sóc sức khỏe để dụ dỗ người già cung cấp thông tin cá nhân.

2. Giả danh để đánh cắp tài sản:

Deepfake giả dạng: Sử dụng công nghệ giả dạng hình ảnh và giọng nói để mạo danh con cháu nhờ chuyển tiền.

Giả danh công an, ngân hàng: Gọi điện thông báo người cao tuổi liên quan đến các vụ án hoặc tài khoản bị khóa để yêu cầu cung cấp thông tin tài chính.

3. Lừa đảo qua đầu tư tài chính:

Lôi kéo đầu tư: Mạo danh trang thông tin của các cơ quan, doanh nghiệp để dụ dỗ đầu tư vào các dự án tài chính không có thật.

4. Các hình thức khác:

Đánh cắp thông tin cá nhân: Sử dụng thông tin căn cước để vay tín dụng.

Chuyển nhầm tiền vào tài khoản: Giả vờ chuyển nhầm tiền và yêu cầu người cao tuổi chuyển lại số tiền lớn hơn để chiếm đoạt.

Biện pháp bảo vệ người cao tuổi

1. Gia đình là chốt chặn đầu tiên

Giám sát thói quen online: Con cháu cần tìm hiểu và giám sát thói quen sử dụng internet của người lớn tuổi, cài đặt các ứng dụng đọc báo, xem phim, nghe nhạc uy tín.

Thường xuyên cập nhật thông tin: Thông báo cho ông bà, cha mẹ về các phương thức lừa đảo mới để nâng cao cảnh giác.

Không cung cấp thông tin cá nhân: Hướng dẫn người lớn tuổi không cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, mã OTP qua điện thoại hay các kênh trực tuyến.

2. Sử dụng công nghệ bảo mật

Cài đặt phần mềm bảo mật: Sử dụng các phần mềm bảo mật để bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng internet.

Phương thức xác thực sinh trắc học: Áp dụng các phương thức xác thực sinh trắc học đối với giao dịch ngân hàng để giảm thiểu rủi ro.

3. Hỗ trợ từ các cơ quan chức năng

Rà soát thông tin thuê bao: Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông cần triển khai rà soát và xác thực thuê bao di động, tài khoản ngân hàng với cơ sở dữ liệu quốc gia.

Tuyên truyền nhận diện lừa đảo: Đẩy mạnh các chiến dịch tuyên truyền nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến để nâng cao nhận thức của người dân.

Bảo vệ người cao tuổi trước các thủ đoạn lừa đảo trên internet đòi hỏi sự phối hợp từ nhiều phía: từ gia đình đến các cơ quan chức năng. Với sự phát triển của công nghệ, việc nâng cao cảnh giác và sử dụng các giải pháp bảo mật là cần thiết để đảm bảo an toàn cho người cao tuổi trong không gian mạng.