Hiện nay, tất cả 62 nhà máy điện hạt nhân đang xây dựng mới trên toàn cầu phần lớn thuộc các nước đang phát triển (ảnh minh họa).

Sau khi dự án điện hạt nhân Ninh Thuận bị tạm dừng vào năm 2016, hiện nay, Chính phủ Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu và thảo luận về khả năng khởi động lại chương trình này. Bộ Công thương đã được giao nhiệm vụ nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và đề xuất các giải pháp phát triển điện hạt nhân.

Câu hỏi đặt ra là, Việt Nam cần làm gì để tái khởi động lại chương trình điện hạt nhân và đâu là những yếu tố then chốt trong quyết định này?

Tình hình điện hạt nhân tại Việt Nam trước năm 2016

Trước khi dừng dự án vào năm 2016, Việt Nam đã có những bước chuẩn bị khá kỹ lưỡng cho chương trình phát triển điện hạt nhân.

Đến năm 2015, hai địa điểm xây dựng nhà máy tại Ninh Thuận đã hoàn thành báo cáo nghiên cứu khả thi, đồng thời, hàng trăm chuyên gia, kỹ sư và sinh viên đã được đào tạo chuyên môn tại Nga, Pháp và Nhật Bản. Tuy nhiên, dự án bị tạm dừng chủ yếu do chi phí tài chính tăng cao và lo ngại về an toàn.

Những thách thức hiện tại

Hiện nay, bối cảnh năng lượng toàn cầu đã thay đổi đáng kể. Điện hạt nhân được COP28 công nhận là một nguồn năng lượng sạch không phát thải khí nhà kính.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức về việc tái khởi động lại chương trình này, bao gồm các lo ngại về an toàn hạt nhân, chi phí đầu tư ban đầu, và sự chấp nhận của công chúng. Việc thay đổi chính sách cần có sự quyết tâm cao từ các cấp lãnh đạo.

Giải pháp cho tương lai

Để khởi động lại điện hạt nhân, Việt Nam cần:

• Đưa điện hạt nhân vào Luật Điện lực sửa đổi.
• Huy động lực lượng chuyên gia từ Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam và Bộ Công thương.
• Khởi động lại chương trình đào tạo nhân lực đã có trước đây.
• Xem xét và phát triển các lò phản ứng hạt nhân mô đun nhỏ (SMR) hoặc nhà máy điện hạt nhân nổi.
• Cân nhắc về lựa chọn công nghệ thế hệ 3+ để đảm bảo an toàn và hiệu quả năng lượng.

Điện hạt nhân có tiềm năng trở thành một phần quan trọng của chiến lược năng lượng Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo an ninh năng lượng cho tương lai.

Từ khóa: khởi động điện hạt nhân, năng lượng hạt nhân, dự án Ninh Thuận, điện hạt nhân Việt Nam, an toàn hạt nhân.