Ninh Thuận đề xuất lộ trình phát triển điện hạt nhân để tránh lãng phí nguồn lực đầu tư

Ninh Thuận 13/11/2024
(YNT) Tỉnh Ninh Thuận đề xuất lộ trình phát triển điện hạt nhân để tránh lãng phí nguồn lực và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Khu vực quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, ở thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam
Khu vực quy hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, ở thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam.

Ngày 13/11, UBND tỉnh Ninh Thuận đã có văn bản gửi Bộ Công Thương tham gia góp ý đối với báo cáo về việc phát triển điện hạt nhân. Tỉnh Ninh Thuận kiến nghị cần có lộ trình phát triển cụ thể cho dự án điện hạt nhân, tránh lãng phí các nguồn lực đầu tư về con người và đất đai, đồng thời giúp địa phương định hướng phát triển dài hạn.

Từ kỳ vọng lớn đến quyết định dừng dự án

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận từng được Quốc hội thông qua vào ngày 25/11/2009, với tổng công suất 4.000 MW, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh. Khi đó, dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được coi là một dự án trọng điểm quốc gia và là động lực quyết định cho chiến lược phát triển của tỉnh.

Một dự án hạ tầng kỹ thuật ổn định đời sống người dân vùng dự án điện hạt nhân
Một dự án hạ tầng kỹ thuật ổn định đời sống người dân vùng dự án điện hạt nhân.

UBND tỉnh Ninh Thuận đã xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh giai đoạn 2010 - 2020 dựa trên sự phát triển của dự án điện hạt nhân. Nhiều ngành nghề, lĩnh vực tại địa phương cũng được lên kế hoạch phát triển song song với dự án này. Tuy nhiên, vào ngày 26/11/2016, Quốc hội đã ban hành nghị quyết số 31/2016/QH14 dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Điều này khiến các kịch bản phát triển đã được phê duyệt phải thay đổi hoàn toàn.

Sự chuyển đổi sang năng lượng tái tạo

Sau khi dự án điện hạt nhân bị dừng, Ninh Thuận nhanh chóng chuyển hướng sang phát triển năng lượng tái tạo, với hàng loạt dự án điện mặt trời và điện gió được triển khai. Đến nay, tỉnh đã có 57 dự án năng lượng tái tạo với tổng công suất đạt 3.750 MW, góp phần tạo động lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Điều này giúp tỉnh tận dụng được lợi thế về điều kiện tự nhiên với khí hậu khô hạn, lượng gió và ánh sáng dồi dào.

Kiến nghị xây dựng lộ trình phát triển điện hạt nhân

Mặc dù đã có những thành công nhất định trong việc phát triển năng lượng tái tạo, UBND tỉnh Ninh Thuận vẫn nhận thấy sự cần thiết phải phát triển điện hạt nhân để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trong dài hạn. Tỉnh kiến nghị Bộ Công Thương đề xuất các cơ quan thẩm quyền Trung ương xây dựng lộ trình rõ ràng cho việc tái khởi động dự án điện hạt nhân, nhằm tận dụng những nguồn lực đã đầu tư trước đó.

Thôn Thái An, xã Vĩnh Hải - nơi quy hoạch nhà máy điện hạt nhân 2 ở Ninh Thuận
Thôn Thái An, xã Vĩnh Hải - nơi quy hoạch nhà máy điện hạt nhân 2 ở Ninh Thuận.

Từ năm 2009 đến khi dự án bị dừng, Ban Quản lý điện hạt nhân đã triển khai nhiều hạng mục công trình phục vụ dự án như hệ thống cấp điện, khu quản lý vận hành, khu chuyên gia, và trụ sở Ban quản lý. Hiện tại, Ninh Thuận cũng đang xây dựng 18 công trình hạ tầng phục vụ ổn định đời sống người dân trong khu vực quy hoạch dự án.

Ngoài ra, từ năm 2010 đến 2016, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cử 323 sinh viên, trong đó có 87 sinh viên người Ninh Thuận, đi học các chuyên ngành liên quan đến hạt nhân tại Liên bang Nga. Đào tạo nhân lực này cũng là một trong những lý do mà tỉnh muốn đề xuất lộ trình phát triển rõ ràng, tránh lãng phí nhân tài.

Đảm bảo pháp lý và niềm tin từ nhân dân

UBND tỉnh Ninh Thuận nhấn mạnh, nếu dự án điện hạt nhân được tái khởi động, cần phải có các quy định pháp luật đồng bộ, chặt chẽ nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc triển khai. Đồng thời, các cơ chế, chính sách đặc thù cho điện hạt nhân cũng cần được ban hành để đảm bảo quyền lợi cho cả nhà nước và người dân địa phương.

Nhiều cơ sở hạ tầng đã được tỉnh Ninh Thuận đầu tư cho vùng nhà máy điện hạt nhân, sau khi có quyết định tạm dừng
Nhiều cơ sở hạ tầng đã được tỉnh Ninh Thuận đầu tư cho vùng nhà máy điện hạt nhân, sau khi có quyết định tạm dừng.

Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, ông Trần Quốc Nam, chia sẻ rằng tỉnh Ninh Thuận và người dân luôn ủng hộ chủ trương phát triển điện hạt nhân, nhưng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, cụ thể để đảm bảo dự án được thực hiện hiệu quả. Ông nhấn mạnh rằng các bộ ngành Trung ương cần định hình rõ ràng lộ trình, bao gồm thời điểm bắt đầu và các công việc cần triển khai, nhằm tránh tình trạng kéo dài, gây lãng phí nguồn lực đã đầu tư.

Định hướng phát triển bền vững cho Ninh Thuận

Bên cạnh việc đề xuất tái khởi động dự án điện hạt nhân, Ninh Thuận cũng mong muốn phát triển địa phương trở thành "Trung tâm công nghiệp xanh, sạch" của cả nước. Đây sẽ là lợi thế cạnh tranh lớn cho tỉnh trong quá trình hội nhập và phát triển bền vững.

UBND tỉnh kỳ vọng rằng với sự hỗ trợ từ Trung ương và các bộ ngành liên quan, việc phát triển điện hạt nhân sẽ mang lại sự ổn định về an ninh năng lượng quốc gia, đồng thời góp phần giảm phát thải, đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 đến năm 2050.

Ninh Thuận